De Nederlandse Vereniging Toeleverende Bouwmaterialenindustrie (NVTB) behartigt de gemeenschappelijke belangen van brancheorganisaties en producenten van materialen voor de bouw. Deze industrie is veelzijdig en maakt veel verschillende soorten producten. Van één hetzelfde materiaal tot complexe samengestelde bouwdelen, van zand en grind tot staal en beton en van gips en tot kunststof. Allemaal materialen die in meer of mindere mate nodig zijn voor de bouw van woningen. De huidige woningbouwopgave is groot, de beschikbaarheid van materiaal een voorwaarde om aan de opgave tegemoet te komen. Tegelijkertijd staat ons klimaat onder grote druk.

In de Klimaatwet is vastgesteld met hoeveel procent ons land de CO₂-uitstoot moet terugdringen. De Klimaatwet moet burgers en bedrijven zekerheid geven over de klimaatdoelen: 49% minder CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990. Om dit doel te halen, hebben de overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties een Klimaatakkoord gesloten. Doel van dat akkoord: de opwarming van de aarde beperken tot ruim onder 2 graden Celsius. Met een duidelijk zicht op 1,5 graden Celsius. Er staan ook afspraken in die partijen onderling hebben gemaakt.

Producenten van bouwmaterialen en -producten hebben allemaal uitstoot van broeikasgassen waaronder CO₂. Wat doet onze industrie om de CO₂uitstoot te verminderen? Een rondgang langs de bij NVTB aangesloten branches leert dat elke afzonderlijke branche (of de bedrijven daarin) een traject of akkoord heeft, om specifiek invulling te geven aan het klimaatakkoord en minder CO₂ uit te stoten. Dat doen de leden van NVTB zelf omdat er bijvoorbeeld voor de keramische industrie heel andere uitdagingen zijn dan voor de rubber- en kunststofindustrie. Hiermee is voor de bouwmaterialenindustrie zeker gesteld dat invulling wordt gegeven aan het klimaatakkoord. NVTB juicht de inzet van haar leden toe en ondersteunt waar nodig.

Hoewel ook voor NVTB het terugdringen van CO₂ hoog op de agenda staat, vragen wij nadrukkelijk ook aandacht voor het belang van andere milieueffecten. Onze leefomgeving wordt niet alleen beïnvloed door de uitstoot van CO₂ maar ook door andere milieuproblemen. Zo verkeert Nederland nog steeds in een “stikstof-crisis” doordat teveel stikstof in de bodem terecht komt. Daarnaast zijn er in Nederland jaarlijks 11.000 vroegtijdige doden te betreuren door slechte luchtkwaliteit. En recent stond in de krant dat de kwaliteit van zoetwater in Nederland maar moeilijk aan de normen kan voldoen om nog maar niet te spreken van de uitputting van grondstoffen, aantasting van de ozonlaag en teruglopende biodiversiteit. Zo zijn er wel meer voorbeelden van milieueffecten die van belang zijn voor de gezondheid, leefomgeving én voor de natuurbehoud. Ook die milieueffecten vragen om beleid. NVTB zet zich ervoor in om alle milieueffecten mee te wegen.

Gelukkig bestaat er voor de bouwsector een bepalingsmethode die berekent wat de milieu impact is van de gebruikte materialen over het hele bestaan van een gebouw; waar het vandaan komt, waarin en hoe het gebruikt wordt en wat ermee gebeurd als het gebouw gesloopt wordt. Dat heeft allemaal invloed op de milieubelasting van het hele gebouw over de hele levensduur. Om dit te meten is er een instrument beschikbaar: de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken . Daarnaast is het belangrijk om te weten wat de relatie tussen de milieu impact van de gebruikte materialen en de milieu impact van het energiegebruik is. Deze hebben invloed op elkaar: meer isolatie is meer milieubelasting door isolatiemateriaal en meer installaties om zelf energie op te wekken is meer milieubelasting door die installaties. In de regelgeving wordt hiervoor verwezen naar de BENG norm. Hierin wordt bepaald wat het energiegebruik van het gebouw is tijdens het gebruik. Dat onderdeel ontbreekt bij de Bepalingsmethode Milieuprestatie Bouwwerken. NVTB pleit voor het samenvoegen van beide instrumenten zodat dit alles altijd wordt meegewogen.

Bovenstaande is aan de orde bij nieuwe gebouwen. Verduurzaming van bestaande gebouwen is ook erg belangrijk. Daar gaat CO₂ de lucht in door het verwarmen, koelen en ventileren van gebouwen. De verduurzaming van bestaande gebouwen is heel belangrijk om CO₂ uitstoot te verminderen. NVTB speelt daarom ook een rol in de verbinding tussen de toepassingen van bouwproducten en -materialen in bestaande situaties om te verduurzamen en de toepassing in nieuwe situaties.

Laten we samen zorgen voor een beter milieu, op alle vlakken!

Ons bereikte het verdrietige bericht dat Paul Oortwijn op 22 april is overleden. Als voorzitter van VNK zat Paul in het Algemeen Bestuur van de NVTB waar hij vanaf 2018 de functie van vicevoorzitter bekleedde. In februari 2021 trad hij af vanwege gezondheidsredenen.

Paul heeft namens NVTB veel tijd en energie gestoken in het traject voor een nieuwe koers van de vereniging en heeft ook zijn bijdrage ten volle geleverd om deze nieuwe koers te realiseren en te doen slagen. NVTB is hem veel dank verschuldigd voor zijn grote inzet voor de vereniging en zijn constructieve en optimistische inbreng.

Onze gedachten gaan uit naar zijn familie en naasten en wij wensen hen veel sterkte met dit grote verlies.

De Nationale Woon- en Bouwagenda legt de lat op 100.000 nieuwe woningen per jaar. Dat vraagt versnelling van de bouwproductie en ondersteunende wet- en regelgeving. Wellicht behoren vanaf 2023 de nieuwe Omgevingswet met bevoegdheidsdecentralisatie en de nieuwe Wkb met privatisering van bouwtoezicht daartoe. Hieraan kan worden toegevoegd de nieuwe Wet open overheid (Woo) die vanaf 1 mei a.s. (na 10 jaar voorbereiding) de openbaarheid van publieke informatie regelt.

Anders dan de Wob (‘openbaar mits’) is uitgangspunt voor de Woo ‘openbaar tenzij’. Doel van de Woo is het functioneren van overheden en semi-overheden transparanter te maken. Dat betekent een betere vindbaarheid, uitwisselbaarheid, ontsluitbaarheid en archiveerbaarheid van overheidsinformatie. Een burger, journalist of Kamerlid hoeft voortaan niet langer om informatie te vragen maar krijgt het gratis en voor niets ongevraagd opgediend. Op grond van de Woo moet een bestuursorgaan voortaan zelf actief overheidsdocumenten openbaar gaan maken. En dient het een aparte contactpersoon aan te stellen voor vragen over de toegankelijkheid van overheidsdocumenten. Daartoe behoren ook stukken met overwegingen van ambtenaren of externe adviseurs indien als alternatief voorgesteld en meegewogen bij de uiteindelijke besluitvorming.

De Woo-plicht om de informatiehuishouding digitaal op orde te hebben richt zich tot alle bestuursorganen (inclusief de nieuwe Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw) maar ook tot de Eerste en Tweede Kamer, de Raad van State (uitgezonderd de Afdeling bestuursrechtspraak), de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman en de gemeentelijke en provinciale ombudsmannen. Binnen de Woo speelt het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI) een centrale rol omdat Woo-plichtigen actief van dit platform gebruik moeten gaan maken. Naast de actieve openbaarmaking blijft regelgeving bestaan voor passieve openbaarmaking van overheidsdocumenten. De Woo neemt deze grotendeels over uit de Wob.

Een open en meer transparante overheidscultuur is natuurlijk toe te juichen. Tegelijkertijd kan het projectrealisatie vertragen. Meer openheid geeft meer informatie met meer meningen en uiteindelijk meer tegenspraak (en rechtspraak). Het zijn goede ingrediënten voor een nieuw spaak in het wiel van versnelling van de bouwopgave.

Mr Ewald L.J. van Hal, Directeur vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek namens NVTB

Op Platform Duurzaam Gebouwd is het Duurzaam Gebouwd digitaal magazine gepubliceerd, met als onderwerp Circulariteit. Deze keer met een interview met Niels Ruijter, directeur NVTB door Ysbrand Visser ‘Meer eenduidigheid moet circulariteit écht vooruithelpen.’ Niels: “De bouwmaterialenindustrie realiseert zich dat de transitie met steeds betere milieuprestaties zal moeten gebeuren”.

Lees hier het interview met Niels Ruijter